De oudste yogaopleiding van Nederland, de Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte, vierde onlangs haar 70-jarig bestaan. Reden genoeg dus om nader kennis te maken met de opleiding. We interviewen Diana Plenckers, directeur van de opleiding, aan de hand van de zeven chakra’s.

1. Wat zie je als het fundament van de Saswitha opleiding?

“We baseren ons op de klassieke yogatraditie. Oprichter Saswitha en zijn opvolger Jos Plenckers zijn daarbij onze belangrijkste bronnen. Essentieel is daarbij voor ons dat onze studenten de leer doorleven en daarna op hun eigen manier doorgeven. We delen de gemeenschappelijke basis in de Saswitha Yoga: hatha yoga gekenmerkt door de dragende adem, focus op uiteinden, de dynamisch-statische opbouw van de houdingen en het centraal stellen van de drie-eenheid lichaam-adem-bewustzijn. Maar zoals Saswitha altijd zei: “De volgeling is de dood van de leer”. Het gaat er om dat de leerling in de traditie stapt en die vervolgens voortzet. Het enkel volgen van de leer, betekent haar einde.”

2. Hoe zou je de sfeer binnen de opleiding omschrijven?

“Bij ons is iedereen werkelijk vrij om zichzelf zijn. Daarmee voelen studenten zich gezien en gerespecteerd om te zijn wie ze zijn. Ook docenten kunnen zich vrij tonen: wie ze zijn en waar ze voor staan. De verbondenheid en betrokkenheid die de docenten en studenten onder elkaar hebben, ontroert me soms gewoon. Tijdens de opleiding ontstaan geregeld duurzame vriendschappen tussen mensen uit heel verschillende delen van het land en met heel verschillende achtergronden. Het is de yoga die hen verbindt.”

3. Wat willen jullie realiseren, welke doelen willen jullie bereiken met de opleiding?

“Allereerst willen wij natuurlijk yogadocenten opleiden die op verantwoorde wijze yogales kunnen geven. Maar studenten komen bij ons in de eerste plaats voor zichzelf. Om zichzelf te ontwikkelen. Het gaat om meer dan alleen het docentschap. We zetten tijdens de opleidingsjaren het wiel in gang en zijn soms verrast waar dat bij mensen soms toe leidt. We zien geregeld echt grote veranderingen, zelfs in hoe studenten in het leven staan.”

4. Wat zie je als jouw opdracht binnen de Saswitha opleiding?

“Mijn vader Jos Plenckers zei altijd “Denk erom, het gaat om de zaak”. Hij bedoelde daarmee dat het gaat om datgene waar we het allemaal voor doen, dat we dienstbaar moeten zijn aan iets wat groter is dan onszelf. yoga is in essentie bewustwording. Dat is het doel. En in dat licht dient alles wat ik doe de opleiding en uiteindelijk de yoga. Ook de minder leuke dingen zoals de administratieve beslommeringen, het rooster maken, enzovoort. Het gaat niet om mij, om de docent, de student of om de persoon. Het gaat om iets dat daaraan voorbij gaat. Het gaat om yoga. En dat we ons dàt eigen maken.”

5. Een opleiding over de weg naar binnen, terwijl wereld om ons heen steeds meer naar buiten gericht is: wat merk je daarvan?

“Bij jezelf blijven – dat is de opdracht. Ook als opleiding. We moeten bij de essentie blijven, en blijven bij waar we voor staan. Een mooi voorbeeld is het verzoek dat we wel eens krijgen om een compacte, eenjarige opleiding aan te bieden. We hebben het er serieus over gehad en besloten het niet te doen. Wij geloven in het de tijd nemen voor de opleiding, zodat studenten zich de yogatraditie waar we voor staan werkelijk eigen maken. In de eerste twee jaar wordt er iets in gang gezet, en dan komt er een verandering. In de loop van het derde jaar treedt de onthaasting in. De focus op de toekomst en op het resultaat wordt verlegd naar jezelf en naar het nu. Pas als de weg eerst naar binnen is gegaan, pas als de student snapt waar het werkelijk over gaat, dán pas start het docentschap. En dat heeft tijd nodig.”

6. Met welk inzicht hoop je dat de studenten na vier jaar afscheid nemen van de Saswitha opleiding?

“Dat de bron in jezelf zit. Geduld, liefde en discipline zijn de basis voor je eigen yogabeoefening en je docentschap. Blijf oefenen. En discipline blijven oefenen. Luiheid is een van de afleidingen die de geest in de weg staat (Patañjali, sutra 1.30). Blijf jezelf oppakken. Als je niet meer zelf oefent droogt de bron uiteindelijk op.”

7. Op welk(e) moment(en) in een opleidingsjaar komt alles bij elkaar? 

“Elke dag. Natuurlijk was ook ons jubileum een mooi samenkomst van verleden, heden en toekomst. Mensen van vroeger kwamen terug, we lieten zien wat voor nieuwe cursussen we gaan aanbieden, we hebben een mooi jubileumfeest gevierd. Maar elke dag vieren we yoga. In elke les, in elke ontmoeting.”